Παρασκευή, 5 Οκτωβρίου 2007 07:00

ΔΥΟ αδέλφια προτιμούν να χάσουν ένα περίφημο κτήμα της οικογένειάς τους, παρά να δεχτούν τις αλλαγές στη δομή και τη λειτουργία της κοινωνίας στο γύρισμα του αιώνα, κομματιάζοντάς το σε οικόπεδα και νοικιάζοντάς το πανάκριβα για παραθεριστικές κατοικίες. Ελλάδα, αρχές του 2000; Όχι. Ρωσία, 1904. Όπως έγραψε η Ελένη Βαροπούλου (Το Βήμα, 22.08.2004) «κανένας άλλος πριν από τον Άντον Πάβλοβιτς Τσέχοφ δεν είχε τόσο αριστουργηματικά διαγνώσει και φανερώσει το εν δυνάμει βάθος της επιφανειακότητας, ούτε συνθέσει τόσο διακριτικά και ανάλαφρα, με αποχρώσεις από συνηθισμένες πράξεις και αντιδράσεις, με υποσημειώσεις από κοινότοπες ζωές και αντιηρωικούς βίους, την πιο ευάλωτη πλευρά της ανθρώπινης ύπαρξης».

Πρέπει να 'ναι ο τρίτος ή ο τέταρτος «Βυσσινόκηπος» που έχω δει - αλλά πόσο διαφορετικός από τους προηγούμενους. Μιλώ για την παράσταση της εταιρείας θεάτρου Άσκηση, στον ομώνυμο χώρο τεχνών πίσω από το Πάντειο. Παρακολούθησα την παράσταση του προηγούμενου Σαββάτου. Ναι, είχα προσέξει πως ο σκηνοθέτης της, Περικλής Μουστάκης, την προσδιόριζε ως κωμωδία - και λίγο παραξενεύτηκα. Όχι, αυτό που είδα δεν ήταν απλά κωμωδία, ήταν η εξυπνότερη αποδόμηση της σοβαροφάνειας που ενίοτε πλήττει και τις καλύτερες -θεατρικές- οικογένειες και πραγματικά ενθουσιάστηκα!

«Τελικά, δεν είναι δράμα αυτό που έγραψα, είναι κωμωδία, σε ορισμένες μάλιστα στιγμές είναι φάρσα» έγραφε ο ίδιος ο Τσέχοφ, στις 15.09.1903, στην ηθοποιό του Θεάτρου Τέχνης της Μόσχας Μαρία Αλεξέγεβα (Λιλίνα), ενώ στις 10.04.1903 ρωτούσε τη γυναίκα του, Όλγα Κνίπερ: «Γιατί το έργο μου το λένε με τόση επιμονή δράμα στις αφίσες και στις δημοσιεύσεις των εφημερίδων;» [«Άντον Τσέχοφ, Αλληλογραφία», μετάφραση Μέλπω Αξιώτη, Κέδρος, χ.χ.].

Ο Γερμανός Στέφαν Πούχερ ανέβασε το «Βυσσινόκηπο» του Τσέχοφ στη Βασιλεία της Ελβετίας το 1999, με μπόλικο χιούμορ και πολλή τόλμη. Η περφόρμανς αυτή, μαζί με άλλες, πετυχημένες σκηνοθεσίες του, του έδωσε το διαβατήριο (σε πολύ νεαρή ηλικία, αφού ο Πούχερ γεννήθηκε το 1965) για τη θέση του μόνιμου σκηνοθέτη στο Σάουσπιλχαους της Ζυρίχης. Ο Πίτερ Μπρουκ ανέβασε για πρώτη φορά Τσέχοφ στο Παρίσι, το 1981. Διάλεξε το «Βυσσινόκηπο». Η παράσταση ήταν στα Γαλλικά, η διανομή ήταν διεθνής - ανάμεσα στους πρωταγωνιστές ο Μισέλ Πικολί σαν Γκάγιεφ. Ο ίδιος ο σκηνοθέτης σημείωνε για το έργο: «Δεν πρόκειται για βλοσυρό, ρομαντικό, μακρόσυρτο και αργό κείμενο. Είναι μια κωμωδία για την καθημερινή ζωή.»

Ο Έλληνας Περικλής Μουστάκης ξεδιπλώνει επάνω στη σκηνή ένα γλυκόπικρο παιχνίδι αστείου και σοβαρού, γέλιου και γελοίου, με μαεστρία εξαιρετική και ηθοποιούς νέους, αλλά τόσο ταλαντούχους. Η -σχεδόν τετράωρη- παράστασή του είναι τόσο καλοδουλεμένη, που στο τέλος... δε σου κάνει καρδιά να φύγεις από το θέατρο - θυμηθείτε το αυτό!

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Σ. ΑΝΔΡΙΑΝΕΣΗΣ - Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε.