Θέατρο

ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΤΙΝΑ ΚΑΛΤΑΚΗ

Μοιάζει ανεξάντλητος ο αριθμός των νέων ομάδων που δραστηριοποιούνται στην αθηναϊκή αγορά. Τα δείγματα δουλειάς τους καταδεικνύουν συνήθως τις στρεβλώσεις που επικρατούν στον χώρο, εξαιτίας των οποίων πολλές παραστάσεις βυθίζονται αύτανδρες.

Τα προβλήματα, ως συνήθως συμβαίνει, ξεκινούν από τον χώρο εκπαίδευσης των μελλοντικών ηθοποιών. Καθώς  δεν υπάρχει ανωτάτου επιπέδου σχολή δραματικής τέχνης, το πλήθος αναγνωρισμένων και μη σχολών και εργαστηριακών βγάζουν κάθε χρόνο εκατοντάδες ηθοποιών σε πλήρη σύγχυση. Εκπαιδευμένοι σε μεγάλο βαθμό εμπειρικά από παλιότερους «αναγνωρισμένους» ηθοποιούς, με θεωρίες που έχουν ακούσει, διαβάσει ή παρακολουθήσει σε σεμινάρια να αιωρούνται στο μυαλό τους, οι επίδοξοι ηθοποιοί εμφανίζονται ανίκανοι να σταθμίσουν την αξία τους και ανέτοιμοι να αντιμετωπίσουν τις ανελαστικές συνθήκες που προκαλεί η υπερπροσφορά εργασίας. Κάποιοι εξ αυτών στρέφονται στην τηλεόραση – όποτε κάνω ζάπινγκ, εντυπωσιάζομαι από τις ορδές νέων προσώπων, που αίφνης αναδεικνύονται σε πρωταγωνιστές σειρών όταν οι υποκριτικές τους ικανότητες δεν επαρκούν ούτε για βωβό πέρασμα. Άλλοι ρίχνονται στην περιπέτεια, δημιουργώντας ομάδες και στήνοντας εκ των ενόντων παραστάσεις. Αυτό σημαίνει ότι τα ίδια πρόσωπα μεταφράζουν τα ξένα έργα (συχνά σε μία γλώσσα που βρίθει λαθών), σκηνοθετούν και παίζουν τους ρόλους.

Εννοείται πως σε μια αγορά τριακοσίων παραστάσεων, έλεος δεν υπάρχει. Γιατί να πάει κάποιος δει τον Κοριό (1989) του Ρίτσαρντ Στραντ στο «Προσκήνιο», αν δεν είναι φίλος ή συγγενής του σκηνοθέτη Θάνου Δερμάτη και των ηθοποιών που συμμετέχον; Το θέμα του έργου θυμίζει αχνά τον καφκικό Πύργο, καθώς θίγει την απρόσωπη σύνθεση και ιεραρχία των μεγάλων εταιρειών στις οποίες ο εργαζόμενος ως άτομο δεν έχει φωνή – σχεδόν δεν «υπάρχει». Όταν λοιπόν αποκαλύπτεται κενό στο μηχανισμό λειτουργίας, το σύστημα αποσυντοινίζεται με απρόβλεπτη κατάληξη. Γι’αυτό ο πρωτότυπος τίτλος του έργου, The Bug, δεν αφορά σε παρακολουθήσεις διά κοριών κι έπρεπε να αποδοθεί στα ελληνικά «Ο ιός» (λέμε the program haw a bug). Επιπλέον, πρόκειται για ένα έργο που μπορεί να κερδίσει τις εντυπώσεις μόνο εφόσον εξασφαλιστούν καλές ερμηνείες. Εδώ ο σκηνοθέτης δεν μπόρεσε να καθοδηγήσει τους ηθοποιούς του, με αποτέλεσμα ακόμη και ο ταλαντούχος Αλέξανδρος Παρίσης, που έχει αναλάβει τον αβανταδόρικο κεντρικό ρόλο, να χάνεται σε ερμηνευτικές υπερβολές. Στην παράσταση χάθηκε η σαφής κωμική διάσταση του έργου, καθώς εκτός από τον Παρίση οι υπόλοιποι ηθοποιοί (Σαπφώ Λιόλη, Βασιλική Κυπραίου και Ερρίκος Λίτσης ) αντιμετώπισαν τους ρόλους τους υπερβολικά σοβαρά.

Μία άλλη ομάδα νέων ηθοποιών (ονόματι Άσκηση) πάλι, αντί να αυτοσκηνοθετηθεί, στράφηκε στην εμπειρία και τη γνώση του Περικλή Μουστάκη. Έτσι στον ομώνυμο θεατρικό χώρο πίσω από το Πάντειο, το επιβλητικό για τη δεκαετία του ’60 και το avant garde αμερικάνικο θέατρο America Hurrah του Ζαν-Κλοντ βαν Ιταλί ζωντένεψε με επιτυχία από την Ελένη Κουβακά, την Ελισάβετ Λουμπαρδιά, τον Μιχάλη Μαθιουδάκη, την Ελένη Μαούνη, τον Σώζοντα Μπέση, τη Βιβή Πηνιώτη και τον Φιντέλ Ταλαμπούκα. Προτείνοντας μια σύνθετη υποκριτική όπου το πρόσωπο λειτουργεί σαν μάσκα και τα σώματα και η κίνησή τους έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο, κατάφεραν όχι μόνο να ξεπεράσουν τα όρια της απειρίας, αλλά και να παρουσιάσουν μια πραγματικά ενδιαφέρουσα παράσταση. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το τελευταίο από τα τρία μονόπρακτα του America Hurrah, στο οποίο οι μισοί ηθοποιοί της ομάδα συνδιαλέγονται με τεράστιες κούκλες (που φορούν και κινούν οι άλλοι μισοί) προκειμένου να δεί3ουν το γκροτέσκ και τη βία σύγχρονου καταναλωτικού μοντέλου.